“Ankara Manzarası” 1700-1799 Anonim Tuval üzerine yağlıboya 117x198x6,5 cm Rijksmuseum, Amsterdam

Hollanda Rijksmuseum’da bulunan Ankara Manzarası tablosunun uzun yıllar Halep manzarası tablosu olduğu düşünülmüştür. Ancak Prof. Dr. Semavi Eyice, 1972’de yayınlanan ‘Ankara’nın Eski bir Resmi’ adlı eserinde resmin Ankara’ya ait olduğunu ortaya koymuştur. Eyice’nin çalışmasıyla birlikte eser, Ankara kent çalışmalarına katkı sağlayabilecek çok önemli bir belge olarak akademik alanda kabul görmüştür.

Resmin Ankara’ya ait olduğunun belirlenmesindeki en büyük etkenlerden biri, tablonun sağ alt kenarında yer alan, belli bir işlemden geçmekte olduğu anlaşılan çok sayıda Ankara keçisidir. Alt ve üst olmak üzere iki ayrı kompozisyonda ele alınan resimde, üst kısımda Ankara, dönemin yapıları ve mekanlarıyla birlikte tasvir edilirken, alt kısımda Ankara’nın çarşısından ve şehir hayatından çeşitli sahneler yer almaktadır. Sof feraceli kadınlar, dokuma tezgahında dokunan yünlüler, tüccarlar ve Ankara’dan mal götüren bir kervanın görüntüsüyle, Ankara’nın tarihinde tiftik ticaretinin ve sof dokumacılığının önemini gözler önüne seren bu tablo, ressamı bilinmese de bir Avrupalının bakışıyla Ankara’yı topografik özellikleriyle olduğu kadar, tiftiğe dayalı sanayi ve ticari hayatıyla da canlı bir şekilde yansıtmaktadır.

Tablonun animasyonunda kullanılan müzik, OMAR’ın aynı yüzyıl müzik eseri olan “Kevserî Mecmuası"ndan derlenmiş albümünden alınmıştır. “Der-Makam-ı Segâh/Düyek/Avurdı Delik (No:389)” .  Albümün tamamına https://youtu.be/2MVbMEfiPqE adresinden ulaşabilirsiniz.

Erman Tamur’un (2008) tablo üzerindeki çalışmasıyla, eserin, Rijksmuseum envanterine, 20. Yy. başında, Levantsche Handel adlı bir şirketten dahil edildiği ve resmin bulunduğu seriye Vanmour Serisi dendiği; Levantsche Handel şirketinin 18. Yüzyılda Osmanlı Devleti ile Hollanda arasında ticaret yapan bir şirket olduğu ortaya konmuştur. Öte yandan, resmin müze envanterine dahil edilmeden önce söz konusu şirketin Amsterdam’daki merkezinde asılı olduğu bilgisi de mevcuttur.

“Ankara Manzarası”nı Ankara’yla ve bu tabloyu merak edenlerle bir araya getirmek ise Koç Üniversitesi Vehbi Koç Ankara Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin Rahmi M. Koç Müzesi’nde açtığı “Tarihi Dokumak: Bir kentin Gizemi, Sof (11 Mayıs-16 Eylül 2018) sergisi sırasında mümkün olmuştur. Sergi sonrası Rahmi M. Koç Müzesi ve Hollanda Büyükelçiliği’nin girişimleri ile tablonun 2 yıl daha Rahmi M. Koç Müzesi’nde sergilenmesi Rijksmuseum tarafından onaylanmıştır.

Rahmi M. Koç müzesine teşekkürlerimizle.

​