İmrûz hevâ hevâ-yi bâg-est Mey nûş ki bâde der ayâg-est
Dâgem ne-nehi k’ez âteş-i dil Ser tâ-be-pâyem temâm dâg-est
Ender pey-i vasl-i hâk mecnûn Tâ dâmen-i haşr der surâg-est
Anlamı: Bugün hava, bağ havasıdır (arzusu/hevesi) Yudumla şarabı, kadeh doludur
Bende yanık yarası/izi bırakmazsın, zira gönlümün ateşinden vücudum baştan ayağa zaten yanık ve yara ile doludur.
Mecnun toprağına ulaşmanın peşinde/yolunda kıyamet vaktine dek talep/istek/arzu içinde olacaktır.
*** Başka şiirden eklenmiş:
Şud tâze zi nev-behâr in deyr-i kuhen Âmed be-semâ perverî-i çemen
Bu köhne alem/dünya ilkbaharla tazelendi Tabiatı/yeşilliği koruyup gözeten, semaya dönmeye (devrana/mevsim döngüsüne) geldi.
3. Eviç Kârçe "Geldi cevher tiğ-i ateş-bârına ayineden" - Sahibi Meçhul 20:58 Usul: Nim Hafif
Geldi cevher tiğ-i ateş-bârına ayineden Hat yazıldı cümbüş-i etvarına ayineden Cah-ı endişemde seyret fitne-yi Harut’unu Bir nazar kıl gamze-i sehharına ayineden
4. Eviç Semai - Şerif Çelebi 23:00 Usul: Yürük Semai
5. Ara Taksim: 25:23 Alper Asutay (Sinekeman), Caner Can (Kanun)
6. Eviç Beste "Devr-i lalinde baş eğmem bade-i gülfame ben" - Sahibi Meçhul 28:11 Usul: Ağır Çenber
Devr-i lalinde baş eğmem bade-i gülfame ben Saye-i pir-i muganda minnet etmem câme ben Anber-i zülfün getirdi başıma sevdaları Yoksa nerden dûş olurdum bu hayal-i hame ben
7. Eviç Ağır Semai "Sabreyleyemem ol güle canım demedikçe" - Osman Ağa 35:12 Usul: Aksak Semai
Sabreyleyemem ol güle canım demedikçe Ârâm edemem gonca dehanım demedikçe Canım gibi sinemde yer etse yine ol meh Mahzuz olamam ruh-i revanım demedikçe
- Kürdilihicazkâr Şarkı - Düyek “Aşkımın silinmez ateşi”
2. BÖLÜM
SUZİDİL ŞARKI FASLI
Serhanende: Mustafa Doğan Dikmen
Ara Taksim: Fatih Ovalı (Tanbur) Gazel: Mustafa Doğan Dikmen
- Suzidil Peşrev - Tanburi Ali Efendi - Ben o ateş-fam uzun saçlarda olmazsam nihan - İzak Efendi - Tıfl-ı nakamın acınmaz nale vü feryadına - Udi Fahri Bey - Suz-i dilimden yandı ciğerim sen gelmedin hâlâ - Nuri Halil Bey - Sana ben arz-ı muhabbet ediyorken güzelim - Kanuni Garbis Efendi
- Ara Taksim Fatih Ovalı (Tanbur)
- Niçin üzüyorsun a yosmam beni - Haşim Bey - Melek sima deyu sana ben inandım ah yandım - Kemani Garbis Efendi - Bir lahza göründü gözüme mihr-i cemali - Kanuni Garbis Efendi - Her bir bakışında neş'e buldum - Tanburi Ali Efendi - Oya olsam o ipekten tülüne - Bimen Efendi - Gazel: M. Doğan Dikmen - Gözlerin manzurum olsa daima - Hüseyni Avni Bey - Suzidil Saz Semaisi - Tanburi Ali Efendi
İÜ OMAR İcra Heyeti: Gönül Paçacı Tunçay (Ses) Alper AKARYILDIZ (Ses) Alper ASUTAY (Sîne-keman) Caner CAN (Kanun) Ömer Şahin EREN (Ney) Işık ERSİN (Ses) Lebriz GÜNER GUNCA (Ses) Oya İŞBOĞA KILIÇ (Ses) Hasan KİRİŞ (Ses) Nilay KULAKSIZ (Ses) Burak MALÇOK (Ney) Fatih OVALI (Tanbur) Enis TOMBUL (Ses) Onur Çiçek (Ritim) Mine YENER CAN (Tanbur)
İÜ OSMANLI DÖNEMİ MÜZİĞİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ (OMAR) ve SABANCI MÜZESİ işbirliği ile 10 Kasım 2019 günü Emirgan Sabancı Müzesinde gerçekleştirilen “MÜZEDE TARİHİN SESİ” başlıklı konserlerin ilki olan Arşiv Kayıtlarından Ses ve Görüntülerle - “Atatürk’ün Anısına” belgesel-konserinin ilk eseri:
(Atatürk’ün ölümü üzerine Behçet Kemal ÇAĞLAR tarafından yazılmış olan bu şiir, ünlü ses sanatkârı, bestekâr ve İcra Heyeti şefi Münir Nurettin Selçuk tarafından bestelenmiş ve seslendirilerek kaydedilmiştir. Giriş bölümü serbest üslupta, usûl kullanılmadan bestelenen eser uzun yıllar sonra -İcra Heyeti’nin eski şeflerinin ses kaydına iştirakiyle- yeniden seslendirilmiştir).
İÜ OMAR Türk Müziği İcra Heyeti ŞEF: Gönül PAÇACI TUNÇAY
SAZLAR Caner CAN (Kanun) / Ömer Şahin EREN (Ney) / Burak MALÇOK (Ney) / Fatih OVALI (Tanbur) / Pınar SOMAKÇI (Kanun) / Nağme YARKIN (Klasik Kemençe) / Oray YAY (Daire) / Mine YENER (Tanbur)
Bir sahafta bulunarak Kasım Kocabaş tarafından 1 Mayıs 2020 tarihinde OMAR'a gönderilen dört el yazması marştan birini 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle paylaşıyoruz.
OMAR'ın rutin faaliyetlerine gösterilen alakanın yanı sıra, böylesi bir duyarlık hepimizi memnun etti. Tüm dünyada yaşanan bu zorlu süreç nedeniyle geç de olsa bu marşları yeniden yazarak OMAR'ın prova mekânında kaydettik.
Cumhuriyetimizin yıl dönümünü, paylaştığımız Cumhuriyet Marşı vesilesiyle OMAR ailesi olarak kutluyoruz.
Cumhuriyet Marşı
Beste: İsmail Fenni
Seslendiren İÜ OMAR İcra Heyeti
Şef: Gönül Paçacı Tunçay
Mümkün Mertebe: Osmanlı'dan Günümüze Müziğimizde Yenileşme
İcracılar:
Hasan Esen (Klasik Kemençe) - TRT İstanbul Radyosu
Sadreddin Özçimi (Ney) - Kültür Bakanlığı İstanbul Devlet Türk Müziği Ar. ve Uyg. Topluluğu
Özer Özel (Tanbur) - Yıldız Teknik Üniversitesi Müzik ve Sahne Sanatları Bölümü
M. İhsan Özer (Kanun) - Kültür Bakanlığı İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu
Mutlu Torun (Ud) - Haliç Üniversitesi Konservatuarı
Fahrettin Yarkın (Bendir, Daire) - TRT İstanbul Radyosu (Emekli)
Bu repertuarda yer alan eserler, OMAR’ın V. Yaz Okulunda işlenen temel konu etrafında düşünülerek oluşturulmuş bir bütündür. Bu ses kayıtlarıyla, 19. yüzyılın geleneğe daha bağlı ve bazen de direnen müzik yapısının estirdiği rüzgârı, Tanzimat’ın ikili düşünce yapısının yansımalarını ve düpedüz modernleşme denebilecek değişimleri barındıran eserleri bir arada sunmayı hedefledik. Aslında bu çerçeve etrafında sunulabilecek çok daha fazla eser olduğunu, burada değişimi “Mümkün Mertebe” hissettirebilecek bir özetin hedeflendiğini belirtmek isteriz.
“Osmanlı’dan günümüze müziğimizde yenileşme” konusunu eksene aldığımız OMAR 5. Uluslararası Yaz Okulu kapsamında hazırlanan bu çalışmada yaz okulumuzda ders veren, ülkemizin yetiştirdiği en önemli sazendeler yer aldılar. Bu ses kayıtları, İÜ OMAR’ın T.C. Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen “Tarihi Türk Müziği Araştırmaları ve Multimedya Arşivi (OMARŞİV)” projesi kapsamında kültür hizmeti olarak hazırlanmıştır.
TRT2'nin yayınladığı, OMAR İcra Heyetinin de müziklerini seslendirdiği "Çocuklara Yadigâr" programının bölümleri için tıklayınız.
Daha önce yayımlamayı vadettiğimiz üzere 1928 öncesi yayımlanmış nadir bir yaprak nota örneği olan "Teşrifiye Marşı"nı İÜ OMAR'da kaydettik.
Ey esir bir milleti azmiyle yoktan var eden Sensin ol dahi ki mefkûrendir azat eyleyen Ey kudûmu milletin bağrında hasret söndüren Yümn ile binler safa geldin sen ey Gazi Paşa Çok yaşa binler yaşa daim yaşa Gazi Paşa
Ey mevhibe-i arş-ı mualla-yı hakikat Gördük seni görmüş gibi bir kâbe-i izzet Hürmet o semavat-ı deha vus'üne hürmet Evlad-ı vatan rahına müştakın olanlar Millet seni şükran ile minnetle selamlar Yümn ile binler safa geldin sen ey Gazi Paşa Çok yaşa binler yaşa daim yaşa Gazi Paşa
Nota Gönül Paçacı Tunçay'ın arşivinden alınmıştır.
Mix&Mastering: Burak Malçok
OMAR İcra Heyeti
Seslendirenler:
Hanendeler: Enis Tombul Hasan Kiriş Hüseyin Işık Ersin
Ney: Burak Malçok Tanbur: Mine Yener Kanun: Caner Can Bendir: Oray Yay
ONLAR DA ÇOCUKTU…
Türkiye demokrasi tarihinin en önemli adımlarının başında gelen Büyük Millet Meclisinin açılışının 100. yıl dönümünde, 23 Nisan’dan çok öncelerden bir güfte ve melodiyi paylaşarak gerisinde yatan zor şartları ve fedakârlıkları yansıtmak istedik. Tarihimizin en karmaşalı ve zor döneminde, o en acı duraklardan biri olan Balkan Harbi yıllarında söylenmiş bir türkü/marş bu.
Çeşitli zamanlarda ve cephelerde süren mücadelelere katılan gençlerin nüfusunun hiç az olmadığı şartları temsilen,
Bugünün kıymetini bilmek için…
Videoda paylaştığımız belgeler hakkında
1- Rumeli Marşı - Mekteb-i Tefeyyüz Musiki Muallimi Hafız Mustafa Efendi (Videoda seslendirilen) (Mekteb Marşları 2. forma, Şamlı Selim yayını)
Kayıtta okunan güfteler:
Rumelinin dağları var Ne güzeldir şimdi ağlar Hani senin evlatların Kesildi mi kanatların
Ağlama sen garip vatan Biz geliriz sana inan
Dağlarında baykuşlar var Ocağında matem çağlar Hani bizim güzel bayrak Yere düşmüş hicranlar var
Ağlama sen garip vatan Biz geliriz sana inan
2-Rumeli Türküsü başlıklı ve 15,5 x 21,5 cm boyutlarındaki bir karta basılmış olan fotoğraflı nota muhtevası bakımından nadir ve önemli bir malzemedir. Ön yüzünde marşın sahnelenişini gösteren bir fotoğraf ve arkada bu temsili açıklayan bir metin mevcuttur:
Bedbaht Rumeli, Türk ağlıyor!...
Muharriri Behram Altay, Bestekârı Behram Altay.
Bu türkü nasıl söylenir? Resimde görüldüğü gibi duvara siyaha boyanmış Rumeli haritası ta’lik edilir. Haritanın altına Osmanlı bayraklarını hamil bir kız durur, bu vatanı temsil eder. İki sıra çocuk dizilir, hariçten görünmek için orta yer açık bırakılır. Çocuklardan birisi Rumeli’ne hitaben söylemeye başlar. Kenardaki çocuklar yalnız ‘Ağlama sen garip vatan / Biz geliriz sana inan!’ mısralarını birazdan tekrar ederler. Zîrdeki resim Bursa Darülmuallimini Tiyatro Salonu’nda Rumeli Türküsü’nü söylediklerini gösterir. Orta yerdeki eserin sahibi Altay Bey’dir. Rumeli Türküsü Bursa Tiyatrosu’nda Darülfünun Salonu’nda, Şemsü’l-mekatib müsamerelerinde müteaddid defa söylenerek pekçok alkışlanmıştır.
15 Nisan, ülkemizin ve uluslararası müzik camiasının en önemli sanatçılarından olan, Devlet Operasının emekli solisti, aynı zamanda OMAR'ın Danışma Kurulu üyesi büyük üstad Leonidas Asteris'in isim günüydü. Ulusumuzun tarihî geçmişinde önemli yer tutan farklı din ve etnisiteye mensup toplumlardan Ortodoks Rum Cemaati'nin, günümüzde yaşayan mümtaz üyelerinden Leonidas Asteris birkaç yıldır süren rahatsızlığı sebebiyle hastanede yatmakta. Kendisine bu vesileyle şifa dileklerimizi iletmek ve OMAR'a verdiği değerli katkılardan bir örnek sunmak üzere 4 Haziran 2013'te gerçekleşen İKSV İstanbul Festivali kapsamındaki "Hüsn ü Aşk" başlıklı konserden iki icrasını paylaşmak istiyoruz.
İlk videoda konserde solo olarak okuduğu bir Bizans İlahisi, ikinci videoda ise konserin finalinde diğer solistler Ahmet Özhan ve Münip Utandı ile okuduğu III. Selim'in Hüzzam Şarkısı yer alıyor.
-İKSV İstanbul Festivali,
-Hüsn ü Aşk Konseri,
-İÜ OMAR İcra Heyeti (Şef Gönül Paçacı Tunçay),
-Galata Mevlevihanesi, 4.6.2013
Farklı bir kaynaktan Çanakkale Marşı I
Aslen Yafa doğumlu olan ve 20. asır başlarında İstanbul’a gelerek müzik yayıncılığına başlayan Şamlı Selim’in geniş yayın yelpazesi içinde
Risâle-i Mûsıkiye yâhud Müntehib Nota Parçaları - Chant Turc
başlığıyla yayımlanan küçük boy bir yaprak nota serisi vardır.
ÇANAKKALE MARŞI
Beste: Kemani Kevser Hanım
Usul: Düyek
Edirne’den çıktım başım selamet
Harbe dahil olmadan koptu kıyamet
Of gençliğim eyvah
Çanakkale’sinde vurdular beni
Nişanlımın mendiline sardılar beni
Of gençliğim eyvah
İstanbul’dan çıktım başım selamet
Çanakkale’ye varmadan koptu kıyamet
Of gençliğim eyvah
Çanakkale içini duman bürüdü
Kırk altıncı fırkanın namı yürüdü
Of gençliğim eyvah
Çanakkale içinde bir dolu testi
Analar babalar ümidi kesti
Of gençliğim eyvah
Kaynak: Risale-i Musikiye, No: 13, Şamlı Selim
Ses kaydını yayınladığımız nota bu serinin 13. Notasıdır.
Farklı bir kaynaktan Çanakkale Türküsü II
18 Mart’ın anlam ve önemine binaen İÜ OMAR’da prova salonunda yapılan kaydı yayınlıyoruz. Kanun: Caner Can Ses: Hasan Kiriş
Bilinen büyük müzik yayıncılarının yanı sıra İstanbul'da müzik yayıncılığı yapan Ali Rızâ Muzıka Mağazası adındaki kuruluşun Gıdâ-yı Rûh başlıklı, küçük boy ve “Müntehâb Şarkı ve Kantolar” ibaresiyle yayımladığı çok sayıda nota mevcuttur. Yayın tarihi belli olmayan ve her on beş günde bir neşr olunan notalar, Babıâli civarında Hakkâk Ütüciyan Matbaasında basılmıştır.
Ses kaydını eklediğimiz nota bu seri içinde 19 numarada yayımlanmıştır.
ÇANAKKALE TÜRKÜSÜ
Edirne’den çıktım başım selamet
Çanakkale’ye vardım koptu kıyamet
Ah gençliğim eyvah
Çanakkale içinde aynalı çarşı
Anne ben gidiyorum düşmâne karşı
Ah gençliğim eyvah
Çanakkale içinde duman bürüdü
On birinci fırka harbe yürüdü
Ah gençliğim eyvah
Gıda-yı Rûh, NO:19 (Ali Rıza Muzıka Mağazası)
Farklı bir kaynaktan Çanakkale Türküsü III
18 Mart münasebetiyle, farklı bir makam ve melodik yapıda olan bir notanın İÜ OMAR prova salonunda yapılan kaydını yayınlıyoruz. Kanun: Caner Can Tanbur: Mine Yener Ses: Işık Ersin – Enis Tombul İstanbul’da müzik neşriyâtının en önemli isimlerinden olan Kudmanîzâde Şamlı İskender, kardeşlerinin arasında en uzun süre yayıncılık yapan isimdir. Yazı inkılâbından sonra da sürdürdüğü uzun yayıncılık döneminin en yaygın bilinen serisi Müntehabât başlığıyla yayımlanmış olan küçük boy yaprak notalardır. Ses kaydını eklediğimiz nota bu seri içinde 741. numarada yayımlanmıştır. Güfte: Florinalı Nâzım Bey Beste: Şevket Gavsi Bey Mahur Çanakkale Türküsü 1 Çanakkale Kâbe gibi uludur Toprakları şehitlerle doludur Kırılan hep orda düşman koludur Nakarat Türk sinesi ne metin bir cevhermiş Yüz binlerce gönüllere sipermiş
5 Esatirî kahramanlar meşhedi Aranırsa burasıdır ebedi Yüzbinlerce düşmanları mahvetti Nakarat Çanakkale anılıyor haşyetle Tarih burda anılıyor hürmetle
Dârülelhan hocalarından Kemanî ve Rebabî Eyyubî Mustafa (Sunar) Bey'in bestelediği, güftesi Ömer Lütfi Bey'e ait olan rast makamındaki marşın notalarını ve ses kaydını 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı münasebetiyle yayınlıyoruz. Marşın melodisi Şamlı İskender yayını Müntehabât notaları içinde 524 numaralı yaprakta ve Mustafa Bey'in yazdığı Alaturka Keman Muallimi (İstanbul, 1340/1924) adlı metodun son sayfasında yayımlanmıstır.
Notalara merkezimizin arama karşılaştırma portalı olan omarsiv,istanbul.edu.tr adresinden ulaşabilirsiniz.
Ses kaydı Türk Müziği İcra Heyeti tarafından 23 Ekim 2019 Çarşamba günü OMAR'da prova mekânında yapılmıştır.
Marşın Güftesi:
Etti Cumhuriyeti tesis ulu Türk milleti
Payidar etsin cihanda Hakk bu âli kuvveti
Dalgalansın her tarafta şanlı Türk'ün ra'yeti
Mustafa Gazi Kemal'in unutulmaz himmeti
Ordusuyla yurdu mahfuz eylesin Rabb-i Hudâ
Bizleri âli zaferden etmesin asla cüdâ
Bin yaşa Cumhurreisi ey büyük Gazi Paşa
Eyliyor millet teşekkür orduya subh u mesâ
OMAR VI. Uluslararası Yaz Okulu münasebetiyle, onur konuğumuz duayen kemençevi İhsan Özgen hocamızın Kani Karaca'ya eşlik ettiği özel bir kayıdı yayınlıyoruz. (25 Kasım1992 Cemal Reşit Rey Konser Salonu)
Merhumun Ruy-i Irak Makamı'ndaki seyrini kendisinden, bu makamdaki saz semaisini de İÜ OMAR İcra Heyeti Saz Sanatçıları'ndan sunuyoruz.
19 Mayıs’ı Hazırlayan Yıllardan Bir Beste: “Asker Türküsü”
Mustafa Kemal Paşa’nın zafer yoluna çıkması ve ünlenmesi Çanakkale ile başlamıştır. Sâmih Rıfat Bey’in yazdığı ve Leyla Hanım’ın Hicaz makamında bestelediği bu eser dinlenildiğinde, günümüzde bilinen melodik yapı ve formdan tamamen farklı olduğu görülecektir.
Seslendiren: İÜ OMAR İcra Heyeti Sanat Yönetmeni: Gönül Paçacı Kayıt: Ada Stüdyo (İstanbul, Ocak 2019)
Necdet Yaşar OMAR Açılış Töreni'nde bir anısını paylaşıyor.
İcra Heyeti’nin Münir Nurettin Selçuk’un dönemindeki üyelerinden, Türk müziğinin simge icracılarından, Tanburi Cemil Bey ve Mesut Cemil’in günümüzdeki devamı Tanburi Necdet Yaşar’ı 24.10.2017 tarihinde kaybettik. Aynı zamanda OMAR’ın Danışma Kurulu üyesi de olan ve açılış yıllarımızda birçok etkinliğimize katılarak bizleri onurlandıran merhumun anısına nadide bir ses kaydını burada paylaşıyoruz.
Yakın zamanda kaybettiğimiz Tülûn Korman hocamız, 8 Nisan 2013'te OMAR'daki "Meşkin Son Hali" faaliyetinde hocası Münir Nurettin Selçuk ile olan hatıralarını anlatıyor. Hocamızı saygı ve özlemle anıyoruz.
